Makontena yaliyokwepa kodi yazidi kuongezeka

Makontena Bandarini.

MAKONTENA yaliyotolewa bila kulipa ushuru katika bandari ya Dar es Salaam yamezidi kuongezeka tangu Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa alipobaini kutoroshwa kwa makontena 2,431 katika bandari hiyo bila kulipa ushuru. Jana Kamanda wa Polisi Kanda Maalumu, Suleiman Kova, alipozungumza na waandishi wa habari, alitaja idadi mpya ya makontena hayo iliyobainika katika uchunguzi unaoendelea, yamefikia 2,489, sawa na ongezeko la makontena mapya 58.

Idadi hiyo ya makontena yaliyotolewa katika bandari hiyo bila kulipiwa kodi, ni tofauti na makontena mengine 329, ambayo yalikuwa ya kwanza kubainika kutolewa bila kulipa kodi, lakini safari hii yakiwa kupitia Bandari Kavu (ICD) ya Azam.

Mbali na kuongezeka kwa makontena yaliyobainika kupitishwa bila kulipa kodi, Kova alisema pia sasa Polisi Kanda Maalumu ya Dar es Salaam, inawashikilia watu 40 kwa tuhuma za kula njama na kuikosesha Serikali mapato kwa kushiriki katika ukwepaji wa kodi wa makontena zaidi ya 2,500.

Watuhumiwa hao ambao 26 ni wafanyakazi wa Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA) na watatu wa Bandari Kavu (ICD) ya Azam wanaohusika na upotevu wa makontena 329 yaliyotolewa katika bandari hiyo kinyume cha taratibu.

Aidha, wengine ni watumishi 11 wakiwemo wanne waliokamatwa hivi karibuni wa Mamlaka ya Bandari Tanzania (TPA) ambao wanahusika na upotevu wa makontena hayo 2,489.

Kova alisema kwa sasa watu hao wanashikiliwa kwa ajili ya mahojiano wakati uchunguzi unaendelea ili kubaini waliohusika na kukosesha Serikali mapato hayo. Alisema uchunguzi unaoendelea pia unahusisha kupitia kumbukumbu mbalimbali na kadhia za forodha, ili kubaini mtindo uliotumika na kuwabaini wote waliohusika katika mpango huo.

“Makontena 329 yaligundulika kukosekana katika bandari ya ICD ya Azam kuanzia Julai hadi Novemba, mwaka huu, wakati makontena 2,489 yaligundulika kutolewa bandarini kuanzia Machi hadi Septemba, mwaka jana kinyume cha taratibu kwa lengo la kukwepa kodi na ushuru,” alisema Kova.

Alisema baada ya uchunguzi kukamilika majalada ya kesi yatapelekwa kwa Mwanasheria wa Serikali ili watuhumiwa watakaobainika kuhusika wafikishwe mahakamani.

Kigogo mmoja Aidha, Kova alisema pia wanamtafuta Wakala wa Forodha, Abdulkadir Kassim Abdi (38), mkazi wa Temeke Mikoroshini ambaye anahusika kutoa makontena yote 329 katika Bandari Kavu ya Azam bila kulipa kodi.

Abdi ni Mkurugenzi Mtendaji wa kampuni ya Regional Cargo Services Ltd na pia ni mkurugenzi katika kampuni nyingine za Jas Express Freight Ltd na XL Clearing and Forwarding Co, ambazo zote kwa pamoja ndizo zinazodaiwa kuhusika kutoa makontena hayo 329.

Kova alisema wakati wakimtafuta Abdi, wanawashikilia watu wawili ambao ni Safari Kasera (39) ambaye pia ni Mkurugenzi wa Kampuni ya Jas Express Ltd pamoja na Godfrey Masilamba (37), ambaye ni ofisa forodha wa kampuni hiyo.

“Mtu yeyote mwenye taarifa kuhusu mtuhumiwa huyu atoe taarifa kwa Kanda Maalumu au kwa ofisa mwingine wa Polisi aliye karibu naye au kituo chochote cha Polisi,” alisema.

Kova aliongeza kuwa watuhumiwa hao wawili wanaendelea kuhojiwa kwa tuhuma za kuwezesha ukwepaji wa kodi ulioisababishia Serikali hasara na uchunguzi utakapokamilika, jalada la kesi hiyo litapelekwa kwa Mwanasheria wa Serikali kwa hatua za kisheria.

Alisema zawadi ya Sh milioni 20 itatolewa kwa yeyote atakayetoa taarifa za kukamatwa kwa mtu huyo, ili sheria ichukue mkondo wake, huku akimtaka mtu huyo ajisalimishe kwa hiari yake kuliko kusubiri kukamatwa.

Katika hatua nyingine, Kova alitoa onyo kwa matapeli ambao wamejitokeza hivi karibuni na kujifanya ni maofisa wa Serikali na hivyo kugeuka kuwa kero kwa wafanyabiashara.

“Tumepokea malalamiko kwamba watu hao wanawapigia simu wafanyabiashara na kuwaita au kutaka kukutana nao katika sehemu mbalimbali za jiji kwa madai ya ufuatiliji wa makosa yanayohusu ukwepaji kodi,” alisema Kova.

Alisema watu hao wanajifanya ni maofisa wa Usalama wa Taifa, TRA, Ofisi ya Waziri Mkuu pamoja na taasisi nyingine kwa lengo la kujipatia fedha ambapo alisema siku zao zinahesabika. Aliwataka wafanyabiashara wanapokumbana na hali hiyo na kuwa na wasiwasi kuhusu watu wa aina hiyo, watafute uthibitisho kutoka kwa uongozi wa juu wa TRA au Polisi.

Mabilioni Katika hatua nyingine, wakati jana ilikuwa siku ya mwisho kwa wafanyabiashara waliohusika kukwepa kodi kutakiwa kulipa kodi hiyo kwa hiari, Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA) imekusanya Sh bilioni 10 kutoka kwa wafanyabiashara hao mpaka juzi.

Akizungumzia kuhusu kiasi cha fedha ambacho kimeshalipwa na wafanyabiashara hao katika mkutano huo, Meneja wa Huduma na Elimu kwa Mlipa Kodi, Diana Masalla alisema hadi kufikia juzi katika muda wa saa za kazi kiasi kilichokusanywa kilikuwa Sh bilioni 10. 07.

Alisema kiasi hicho kimekusanywa kutoka kwa makampuni 22 ambayo yalihusika na uondoshwaji wa makontena 329 katika Bandari Kavu ya Azam kinyume cha sheria na taratibu za forodha.

“Mpaka kufikia jana (juzi) katika saa za kazi tulikuwa tumekusanya Sh bilioni 10 ambazo zimelipwa kutoka kwa makampuni 22 yaliyohusika na uondoshwaji wa makontena bandarini kinyume cha sheria, sasa sijajua mpaka muda huu tuko hapa kama zimekusanywa nyingine,” alisema Masalla.

Alisema kati ya kampuni hizo, kampuni sita zimelipa kodi zote walizokadiriwa pamoja na adhabu, ambapo kampuni 16 zimelipa sehemu ya kodi iliyokadiriwa pamoja na adhabu. Alisema thamani ya mzigo uliokuwa katika makontena hayo ni zaidi ya Sh bilioni 28 ambazo ushuru wake ulikadiriwa kuwa Sh bilioni 12 ambayo ndiyo kodi iliyotakiwa kulipiwa makontena hayo.

“Aidha makampuni 26 hayajalipa kodi kiasi cha Sh 4,789,924,609.69 pamoja na kwamba zoezi la ukadiriaji limeshafanyika,” alisema. Aidha alisema ICD ya Azam imelipa Sh bilioni nne kama dhamana na iwapo wafanyabiashara hao watalipa kodi zote kiasi hicho kitarudishwa kwa Bandari hiyo.

Hata hivyo, Masalla alisisitiza kuwa mizigo hiyo iliyokuwa katika Bandari hiyo si ya Azam bali ni ya wafanyabiashara mbalimbali waliotumia kupitishia mizigo yao katika bandari hiyo.

Aidha, alisema kuanzia leo kwa wafanyabiashara ambao hawakujitokeza kwa hiari kulipa kodi walizokwepa mamlaka hiyo itachukua hatua za kisheria katika kukusanya kodi. Masalla alitaka wananchi kufichua watu wanaokwepa kodi kwa kuwa wakifanya hivyo watapata asilimia tatu ya kodi itakayokombolewa lakini asilimia hiyo haitazidi Sh milioni 20.

Naye Kamanda wa Kanda Maalumu ya Dar es Salaam, Kamishna Suleiman Kova alisema, watashirikiana na mamlaka hiyo kuhakikisha kodi yote inalipwa na waliohusika kuikosesha mapato Serikali wanachukuliwa hatua. Rais Magufuli alitangaza kiama kwa wafanyabiashara wote wenye tabia ya kukwepa kulipa kodi ambapo alisisitiza kuwa kamwe Serikali ya Awamu ya Tano haitavumilia kitendo hicho. Alisisitiza kuwa endapo mfanyabiashara yeyote aliyekwepa kodi akakiuka kujitokeza katika siku saba alizotoa ambazo zimeisha jana, baada ya hapo Serikali haitakuwa na huruma na mtu yeyote na sheria itafuata mkondo wake.