Harakati
za wanawake zimeshika hatamu siyo barani Afrika tu hata kwingineko duniani kote
na imekuwa kama jambo lisilotakiwa kuchukuliwa katika hali chini. Harakati zake
zimeanzia mbali zimesafiri kutoka katika safari ambapo wanawake kutaka kufanya
mambo sawa na wanaume na kuhakikisha na kuona ndoto zao zinakuwa katika maisha
yao. Maazimio tofauti yamefikiwa ikiwemo lile maarufu la mkutano wa Beijing ambalo
lililenga katika kuwapa nguvu wanawake kuhakikisha wanakuwa na nguvu katika
masuala ya uchumi, jamii, siasa na utamaduni. Leo kuzunguka zaidi ya nchi 50 za
Afrika, kuna hisia hizo miongoni mwa wanawake kwamba ndoto zao zinakuwa kweli. Siku
hizi ni ngumu sana kumuona mwanamke wa kiafrika akifanya jambo bila mtazamo huo
katika shughuli zake.
Mafanikio ya uwiano ni mkubwa sana kwamba wanawake 10
kati ya 11 ni wanaongoza makampuni makubwa au wanasimamia miradi yao. Jambo
muhimu ni sababu kwamba mafanikio ambayo yamepatikana ni mazao ya wasichana, wazima
na wacheshi, ambao wamepiga hatua kutoka kutokuwa na kitu hadi kimiliki kitu. Na
jambo kubwa kwa wanawake hawa kuwa mafanikio yao yanapelekea kuiamsha jamii
kuwa na mtazamo chanya.
Orodha hii inaangalia wanawake wa kiafrika 20 ambao ni
wadogo kiumri na wana nguvu ambao wametajwa na jarida la Forbes. Wanawake hao
wana umri chini ya miaka 45 ambao kwa namna moja ama nyingine wanaliweka bara
la Afrika katika hali haki, usawa na amani.
Yolanda Cuba – South Africa
Ni
mmoja kati ya wanawake wenye msimamo na wanaoheshimika nchini Afrika Kusini,
Yolanda Cuba anafaa kupigiwa mfano kama wanawake viongozi katika makampuni
duniani. Hapo mwanzo alikuwa tayari kutengeneza jina yeye mwenyewe wakati ambao
wanawake wengine hawakujua kitu gani cha kufanya katika maisha yao.
Mwanafunzi
huyo wa zamani katika Chuo Kikuu cha Cape Town na Kwazulu Natal, Yolanda alikuja
kuwa kiongozi mdogo zaidi nchini Afrika Kusini wakati akiliongoza kundi la Mvelaphanda,
JSE kampuni ambayo imesajiliwa katika kipindi akiwa na miaka 20. Yolanda ameendelea
kung’ara na kuwa mfano wa kuigwa na vijana wa kiAfrica. Yolanda, ambaye ni
mjumbe wa kamati ya Uwekezaji na Wakfu ya Taasisi ya Nelson Mandela, amehudumu
na anaendelea kuhudumu makampuni mengi nchini Afrika K usini kama vile SAB
Limited, Reunert Limited, Steinhoff International Holdings, Absa Group Limited na
Health Strategic Investment Limited.
Funmi Iyanda – Nigeria
Alipozaliwa
alipewa jina la Olufunmilola Aduke Iyanda. Ni mjumbe wa Taasisi ya Uobgozi Africa
pia ni mjumbe Taasisi ya ASPEN Institute’s African Leadership Initiative. Funmi
ni moja ya waandishi wa habari maarufu nchini Nigeria. Ni CEO wa Ignite Media. Iyanda
ana umri wa miaka 41 na amepata kila kitu katika masuala ya uandishi wa habari
nchini Nigeria na anaendela kupata zaidi.
Anaongoza program ya jarida maarufu
ya Talk with Funmi, ambayo inahusu maisha ya kila siku nchini Nigeria, ambayo
inawahusisha wasanii mbalimbali, waandishi, celebrities na wanasiasa na watu
mbalimbali kutoka jamii ya wanigeria. Anaonekana kuwa na nguvu nchini Nigeria, na
ni miongoni mwa watu wenye ushawishi mkubwa na wenye kufanya maamuzi. Mapenzi
yake na television yameanza baada ya kutayarisha na kutangaza kipindi kiitwacho
“Good Morning Nigeria”. Kwa miaka mingi sasa ya utangazaji wa television, uandishi
wa makala na kuhudumi blog, Funmi daima amekuwa akitoa hisia na uelekeo wake
kwa vijana wa Nigeria.
Elsie S. Kanza – Tanzania
Hivi karibuni ametajwa na Baraza la Uchumi Duniani, World
Economic Forum (WEF) kama kiongozi mdogo wa dunia, Kanza anaendelea kung’ara
katika kila sehemu ya maisha yake. Kwa sasa ni Mkurugenzi, kiongozi wa Africa katika
Baraza la Uchumi Duniani (WEF).
Kabla ya kujiunga na WEF, alikuwa katika serikali ya Tanzania akihudumu
kama mshauri msaidizi wa uchumi.
Pia amefanya kazi na Central Bank of Tanzania.
Kanza amewahi kufanya kazi katika Wizara ya Fedha kuanzia mwaka 2002 hadi 2006,
akihudumu nafasi ya Personal assistant. Anamiliki shahada za BSC katika
usimamizi wa biashara ya kimataifa kutoka Chuo Kikuu cha Kimataifa cha Marekani,
Umahiri wa Sanaa katika Maendeleo ya Uchumi kutoka kituo cha Maendelo ya
Uchumi, Williams College, U.S.A. huku akimiliki pia Cheti cha masuala ya fedha
kutoka Chuo Kikuu cha Strathclyde MSC
Magette Wade – Senegal
Wade amezaliwa nchini Senegal, ametumia miaka yake ya kwanza ya
elimu nchini Ujerumani na Ufaransa lakini baadaye akajikuta yupo katika mitaa
ya jiji la San Francisco nchini Marekani, ambako ya kuanzisha Adina World
Beverages ilianzia. Mwaka 2011, jarida la Forbes lilimuorodhesha Wade kama mmoja
wa wanawake wadogo wenye nguvu Africa.
Amependezwa na hadithi yenye mafanikio
ya Silicon Valley start-ups, ambaya yalimuongoza kuzaliwa kwa Adina, Wade ameshuhudia
ndoto zake zikiwa kweli. Sasa bidhaa za Adina World Beverages zinapatikana
sehemu kubwa ya dunia hii. Anazungumza lugha ya utamaduni ya Wollof ya nchini
kwake Senegal na lugha za Kiingereza na Kifaransa. Domo limeifanya kampuni yake
kuwa na thamani ya dola za kimarekani 3.2 million. Wade anasema kuwa yuko
mbioni kuanzisha kampuni nyingine, Tiossano, ambayo itakuwa inatengeneza bidhaa
zenye mchanganyiko wa tamaduni tatu yaani Dakar, Paris, na San Francisco,
sehemu ambazo amewahi kuishi.
Ory Okolloh – Kenya
Daima amekuwa anapigania mambo mazuri kwa wakenya, Okolloh amekuwa
akifanya kampeni ya wazi dhidi ya serikali juu ya mabadiliko ya kisiasa na
kiuchumi katika taifa hilo la Afrika ya Mashariki huku akivutiwa na uchaguzi mkuu
ujao. Ni mwanasheria. blogger na mwandishi. Okolloh ni muasisi mwenza wa
myandao wa bunge ujulikanao kama Mzalendo mwaka 2006, kuongeza ufanisi wa
serikali kwa lengo la kuhifadhi miswada, matamko, wabunge, na mambo mengineyo.
Mwaka
huo huo wa 2006, akatambuliwa kuwa mmoja wa wanawake wenye ushawishi katika
teknolojia. Mhitimu huyo wa Havard Law School, Okolloh, pia ni muasisi wa Ushahidi,
anafanya kazi kama mshauri katika Taasisi moja isiyo ya Serikali na ana blog
yake binafsi iitwayo KenyanPundit.
Bethlehem Tilahun Alemu – Ethiopia
Raia huyu wa Ethiopia mwaka uliopita alitajwa na kama kiongozi
bora na Baraza la Uchumi Duniani, World Economic Forum. Akiwa mdogo alicheza
katika mitaa ya jamii ya kimasikini ya Zenabwork, jijini Addis Ababa alikozaliwa,
Alemu amekuwa shujaa katika biashara ya viatu. Rajamu yake ya SoleRebels,
ambayo hivi karibuni itakuwa ya kwanza katika biashara huria ikipata leseni
kutoka Oganizeshani ya Dunia ya Biashara Huria (WFTO), ni moja ya biashara
ambayo imefanikiwa kutoka nchini Ethiopia.
Kwa sasa, viatu vya Alemu vinauzwa katika
nchini 55, nyingi zikizwa kwa rejareja, nani anamsaidia mwanamama huyu kukifanya
kile alichokifikiri kuwa kweli? Ana umri wa miaka 32 lakini
tayari ameajiri watu 75 wa muda ote na zaidi wa vibarua 200 ambao wanafanya
kazi ya kusamabaza. Mwaka huu jarida la Forbes limemuorodhesha kama Mwanamke wa
Afrika aliyenikiwa zaidi.
Dambisa Moyo – Zambia
Anaheshimika kwa kupinga kwake misaada kutoka nje kwa Africa,
Moyo ni mmoja ya wasemaji wakuu wa bara la Afrika katika masuala ya mikingamo
na masuala yanayotakiwa kuangaliwa kwa makini. Ametajwa na Time Magazine kama
mmoja katika watu 100 wenye ushawishi mkubwa duniani.
Kazi za Moyo mara nyingi
huonekana katika machapisho kama vile Financial Times na Wall Street Journal. Ana
Shahada ya Uzamili katika Uchumi kutoka Chuo Kikuu cha Oxford na Uzamivu kutoka
Chuo Kikuu cha Harvard. Moyo, ambaye anaingia katika Bodi ya Rajamu maarufu, amepata
Shahada ya Awali katika Chemistry na MBA ya masuala ya fedha kutoka American
University jijini Washington D.C.
Saran Kaba Jones – Liberia
Jones ni muasisi wa FACE Africa, taasisi ambayo inajishughulisha
na masuala ya kutoa misaada kwa wasiojiweza kama maji safi na salama kwa watu
waishio vijijini nchini mwake Liberia. Maelfu wa watu wa Liberia wananufaika na
project yake. Hadithi ya Jones inahusiana kwa karibu na watoto wengine wa Liberia.
Baada ya kuondoka nchini Liberia kabla ya kile kilichojulikana kama vita vya
wenyewe kwa wenyewe vilivyodumu kwa miaka 14, amejea nyumbani mwaka 2008 kuweka
mambo sawa na mazuri kwa watu ambao aliwaacha wakati anaelekea nchini Marekani.
Kazi mradi yake ya kwanza ilikuwa mjini Barnersville, iliwekwa katika jamii ya
watu 600 nchini Liberia. Ikifanya kazi kwa kushirikiana na oganizesheni
nyingine, FACE Africa imesaidia kuweka pampu za mikono na kujenga pampu za
chini. Kwa sasa mradi wa Barnersville unasambaza maji safi na salama kwa
kunywewa na binadamu lita 20,000 kila siku katika mamia ya makazi ya watu
nchini Liberia.
Juliet Ehimuan – Nigeria
Mwaka 2011, kwa wingi ilizungumziwa kuhusu matangazo ambapo
kampuni ya Google ilipomtaja kama meneja wa nchi. Akisimamia kile kinachojulikana
kama kampuni kubwa ya masuala ya mtandao barani Africa; Ehimuan anaiwakilisha
kampuni ya Google katika level hiyo pia kufanya miradi ya kuendeleza biashara
yake na nafasi za ushirika. Weledi wake katika masuala ya teknolojia inashibiri
masoko ya dunia, hasa bara Ulaya, Mashariki ya Kati, (EMEA) Africa na Marekani.
Ameanza shughuli zake katika kampuni ya mafuta inayojulikana kama Shell
Petroleum Development Company akihudumu nafasi Performance Monitoring na msimamizi
wa uhakiki wa ubora, na amehudumu kama meneja mipango katika kampuni ya Microsoft
UK kwa miaka sita, na managing Strategic Projects katika kampuni ya MSN EMEA. Baadaye
alikuja kuwa meneja wa mchakato wa biashara katika kampuni ya MSN Global Sales na
Marketing Organization.
Ameachana na kampuni ya Microsoft mwaka 2005 na kuanza kazi
katika SI Consulting Ltd UK, akitoa huduma ambayo iliwaunganisha viongozi wa
biashara barani Africa na ulimwengu mwingine. Ehimuan ana elimu ya MBA kutoka London
Business School, shahada ya Uhandisi wa Kompyuta kutoka Chuo Kkikuu cha Obafemi
Awolowo, Ile-Ife, na Post Graduate katika masuala ya Sayansi ya Kompyuta katika
Chuo Kikuu cha Cambridge, UK.
Khanyi Ndhlomo – South Africa
Waweza kumwita mpanzi wa Vyombo vya habari nchini Afrika Kusini;
Ndhlomo amejitengezea jina mwenyewe. Mmiliki wa Ndalo Media, inayochapisha Destiny
Magazine na Destiny Man. Kabla ya kuanzisha kampuni ya Ndalo, amehudumu kama
mhariri katika True Love Magazine kwa miaka 8.
Mwaka 2003, alitajwa na Media
Magazine kama mwanamke mwenye ushawishi katika vyombo vya habari nchini Afrika
Kusini. Mafanikio yake yamechagizwa baada ya kuweka historia ya kuwa mtu mweusi
wa kwanza kusoma taarifa ya habari katika televisheni ya SABC wakati huo akiwa
na umri wa miaka 20.
Julie Gichuru – Kenya
Anaonekana kama sura ya televisheni ya Kenya, Gichuru anaonekana
mara mbili akiwa kama nanga na akiwa kama mtendaji wa Citizen TV, ambayo ni
maarufu sana nchini Kenya. Ni mwanachama wa kuaminika wa African
Leadership Initiative, ambayo ni sehemu ya Young Global Leaders wa Baraza la
Uchumi la Dunia.
Amewahi kupata tuzo ya Martin Luther King, amehudhuria project
kadhaa za UNICEF, mtandao wa Aspen Global Leadership na Africa Global
Leadership.
Chimamanda Adichie – Nigeria
Ni mmoja kati ya waandishi walio na mafanikio barani Africa, akifanya
juhudi za ndani na nje kuhakikisha kuwa anaisimamisha fasihi ya Africa. Akiwa
na umri wa miaka 45, anaendelea kufanya vizuri katika taaluma yake. Mwaka 2006,
riwaya yake ya pili ya Half of a Yellow Sun, ilishinda zawadi ya Orange
mwaka 2007. Riwaya yake ya kwanza, Purple Hibiscus, imetolewa mwaka 2003
ilipata tuzo ya Jumuia ya Madola kama Kitabu bora cha kwanza mwaka 2005.
The
Thing Around Your Neck, ni kitabu chake cha tatu ambacho ni mkusanyiko wa
hadithi kimechapishwa mwaka 2009. Mwaka 2010 aliorodheshwa miongoni mwa The
New Yorkers “20 under 40” masuala ya ubunilizi; na hadithi yake ya “Ceiling”,
iliwekwa katika mkusanyiko wa 2011 ulioitwa The Best American Short
Stories.
Olga Kimani-Arara – Kenya
Huyu ni msemaji wa kampuni ya Google nchini Kenya ambapo katika
nchi ya nyumbani kwake, Kenya, anaheshimika kutokana na kuishi kikawaida hasa
katika sekta ambayo alikuwa anafanya kazi kabla. Mwaka 2012 aliachana na
kampuni ya Google kwa lengo la kufanya mambo mengine.
Kabla ya kujiunga na
kampuni ya Google, alikuwa mtendaji mkuu wa kampuni ya Safaricom. Microsoft
Certified System Engineer, Kimani-Arara anamiliki Shahada ya Umahiri ya
Uhandisi wa Usimamizi wa biashara kutoka shule ya biashara ya Manchester. Pia
ana shahada ya Electrical and Electronics Engineering.
Phuti Malabie – South Africa
CEO wa kampuni inayomilikiwa na kuendeshwa na mtu mweuzi ya Shanduka
Group of South Africa, Malabie aliorodheshwa mwaka 2008 na Wall Street Journal kama mmoja kati ya
wanawake 50 duniani wanaopaswa kutupiwa macho. Mwaka 2007, Baraza la Uchumi la
Dunia lilimchagua kuwa Global Young Leader, katika orodha ambayo iliwajumuisha
pia wanawake wadogo walio piga hatua katika maendeleo duniani.
Kabla ya
kujiunga na Shanduka Group, Malabie, mwenye umri wa miaka 41, alikuwa kiongozi
wa Project Finance South Africa unit katika Benki ya Maendeleo Kusini mwa Africa.
Mwaka 2009, alipewa tuzo ya Mwanamke mwenye Ushawishi mkubwa katika Serikali na
Biashara, tuzo ambayo ilitolewa na Financial Services. Pia alikuwa makamu wa
rais wa Fieldstone kuanzia mwaka 1997 hadi 2003.
Isis Nyongo - Kenya
Nyongo ni makamu wa rais na mkurugenzi mtendaji wa mtandao huru
mkubwa duniani wa simu na matangazo ya mtandao wa InMobi.
Anafanya kazi katika MTV,
mtandao wa kazi unaoongoza nchini Kenya wa MyJobsEye, na Google. Ni muhitimu wa
Harvard na Standford.
Ndidi Nwuneli – Nigeria
Mwasisi wa LEAP AFRICA, taasisi ambayo inajihusisha na utoaji wa
elimu na mafunzo ambayo lengo lake ni kuwaandaa viongozi bora wa kiafrika hapo
baadaye. Nwuneli ni miongoni mwa wajasiriamali wa Nigeria ambao wamefanikiwa
sana.
Ni kurugenzi mtandaji mwasisi wa taasisi ya FATE, ambayo inajihusiha na
masuala ya ujasiriamali na maendeleo miongoni mwa vijana wa Nigerian, amepewa
heshima na tuzo kadhaa ikiwemo moja aliyopewa na Baraza la Uchumi la Dunia huko
Davos mwaka 2003 na tuzo ya Uhodari kutoka Klabu ya Biashara Afrika katika
shule ya biashara ya Harvard mwaka 2007.
Stella Kilonzo – Kenya
Kilonzo hivi karibuni alikuwa ni mtendaji wa Capital Markets
Authority, Kenya.
Baada ya miaka minne na nusu ya kuishi kwa muda nchini
Marekani, Kilonzo alirejea nchini Kenya na kufanya kazi Pricewaterhouse
Coopers, akiwa kama mshirika mkuu katika idara ya Corporate Finance Advisory
Services.
Jonitha Gugu Msibi – South Africa
Msibi anaendesha maisha kupitia Ernst & Young akisifika kwa
uongozi wake imara, amevuna mengi kutoka miongoni mwa njia zake.
Anachukuliwa
kuwa ni mmoja wa wanawake wanaoheshika zaidi nchini Afrika Kusini miongoni mwa
wanawake waliofanikiwa.
June Arunga – Kenya
Arunga ni mwasisi na mtendaji wa kampuni ya Open Quest Media
LLC, ambayo iko New York.
Anahudumu pia katika Bodi ya taasisi ya Moving
Picture na Global Envision kama mwanachama, na anafuata International Policy
Network (London, UK), pia na Istituto Bruno Leoni (Milan, Italy).
Lisa Kropman – South Africa
Kabla hajakuwa katika shughuli zake, Kropman alihidumu kama
Mshiriki katika Werksmans Attorneys. Kwa sasa, ni mwasisi wa kundi la biashara
ambayo inalenga kuwainua watu iliyopo katika miji ya Johannesburg, Alexandra,
Soweto, Cape Town, Philippi, King Williamstown na Botswana, Swaziland na
Rustenburg.
The Business Place, kama ambavyo inajulikana na Waafrika
kusini wengi inalenga kuwatia matumaini wafanya biashara wapya. Tangu mwaka 1997,
amehudumu nafsi kadhaa katika kampuni ya Investec Limited ikiwepo ya uongozi wa
juu, Employment Equity Forum; Head, Corporate Social Investment Division; na
Catalyst katika kundi la CIDA City Campus. Anamiliki shahada ya awali katika
Sayansi ya Jamii kutoka Chuo Kikuu cha Cape Town na shahada ya Sheria kutoka
Chuo Kikuu cha Witwatersrand.
No comments:
Post a Comment